Yapım Yılı ve Ülkesi: 2008, İsrail-Almanya-Fransa ortak yapımı
Türü ve Süresi: Siyasal drama / 120 Dakika
Yönetmen: Eran Riklis
Oyuncular: Hiam Abbass, Doron Tavory, Ali Suliman, Rona Lipaz-Michael
İthalatçı Şirket: Bir Film
Dağıtıcı Şirket: Tiglon Film
İçerik Uyarıları: Aile ilişkileri açısından olumsuz örnek oluşturan davranışlar içermesi nedeniyle 13 yaşından küçüklere önerilmemektedir.
Yıldız Puanı: * * *
Selma, babasından yadigâr kalan bir limon bahçesinde yetiştirdiği limonları satarak zorlukla geçinen Filistinli bir duldur. Eşinin ölümünden sonra evde oluşan otorite boşluğunda, çocuklarının her biri ayrı bir yere dağılmıştır. Selma ise küçük dünyasını ölen babasının yerine koyduğu eski bir aile dostu ile paylaşmaktadır. Arada sırada ziyarete gelen çocukları dışında fazlaca bir hareket yoktur hayatında. O yüzden de tek heyecan kaynağı limon ağaçlarıdır ve dallardaki limonların her birine âdeta ayrı bir aşkla bağlıdır.
Ancak, Selma'nın bu sade hayatı, İsrail Savunma Bakanı'nın, evinin tam karşına bir villa inşâ ettirmesiyle gerçek bir kâbusa dönüşür. Karşılarına çıkan her Filistinliyi potansiyel bir terörist olarak gören İsrailli güvenlik uzmanları, eylemcilerin o geniş bahçedeki ağaçların aralarına saklanarak bakanın villasına saldırı yapabileceğini düşünmektedirler. Artık paranoya düzeyine ulaşmış olan bu bakış açısı, zor koşullarda ayakta kalma mücadelesi veren Selma için de değişmez doğal olarak. Ağaçlarının kesilmesine asla razı gelmeyen kahramanımız, avukatı ile birlikte, İsrail'in bölgedeki kural tanımaz otoritesine karşı destansı bir onur mücadelesine girişecektir.
İsrailli yönetmen Eran Riklis'in, ilhamını gerçek bir olaydan alan son filmi “Limon Ağacı”, usta işi oyunculuk gösterilerinin yanısıra, içerdiği derin samimiyetle de geçen yıl katıldığı bütün festivallerde yoğun bir ilgiyle karşılanmıştı. Son dönemlerde İsrail sinemasından ardı ardına gelen bir çok yapıt gibi Filistin sorununu özeleştirel bir yaklaşımla ele alan bu öykü, sanatçıların siyasetçilerden ve onların bitip tükenmek bilmez hırslarından bağımsız hareket ettiklerinde ne denli yapıcı bir tavrın da öncülüğünü üstlenebileceklerinin de çarpıcı bir kanıtı âdeta.
Limon ağaçlarını filminde hem gerçek bir çekişme unsuru, hem de Filistinlilerin ata topraklarında sahip çıkmaya çalıştıkları temel hayat haklarının metaforu olarak kullanan Riklis, özellikle baş kadın oyuncusu Hiam Abbass'tan aldığı olağanüstü performansla filmini çağdaş sinemanın başyapıtları arasına sokmayı başarıyor.
“Limon Ağacı”nın insanî değerlere katkı adına bir diğer güzelliği ise İsrailli ve Filistinli sinemacıların bu öykünün beyazperdeye uyarlanmasında aktif bir biçimde işbirliği yapmış olmaları… Filmde yönetmenliğin dışında bazı önemli roller ve kurgu (Tova Asher) Yahudi sinemacılar tarafından üstlenilirken, oyuncu kadrosuna yapılan katkıların yanısıra senaryo (Suha Araf) ve özgün müzik (Habib Shadah) gibi önemli aşamalarda da yine Müslüman sanatçılar görev almış.
Gerçekte ithalatçısı Bir Film tarafından aylar önce listeye alınmasına karşın ülkemize gelişi bir hayli geciken ve bu hafta sonu için de son anda gösterim programına alınan “Limon Ağacı”, içine aldığı ülkeler arasına artık rahatlıkla İsrail'in de katılabileceği “Doğu sineması”ndan, mutlaka görülmesi gereken alçakgönüllü bir başyapıt… Tıpkı birkaç hafta önce gösterime giren -Oscar'a aday gösterilmiş- bir başka İsrail yapımı, Ari Folman'ın “Beşir'le Vals”i gibi Eran Rikliss'in filmi de namuslu sanatçılara özgü cesur bir tavır eşliğinde inatla gerçeği arıyor, hakkı en azından beyazperdede hak sahibine teslim etmeye çabalıyor. En küçük bireyinden en tepedeki yöneticisine kadar ırkçılığı bir hayat felsefesi olarak benimsediği varsayılan benmerkezci bir toplumda ardarda bu tür vicdan muhasebelerinin ortaya çıkması ise “Allah'tan ve onun yeryüzündeki halifesinden umudun asla kesilemeyeceği” yönündeki umut dolu bakış açımızı her geçen gün biraz daha perçinliyor.
Ali Murat Güven
alimuratg@yahoo.com
Yeni Şafak
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder